Piston động cơ là một trong những bộ phận quan trọng nhất và không thể thiếu của bất kỳ động cơ nào. Nó ảnh hưởng đến quá trình hoạt động của động cơ. Những hư hỏng của Piston sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến động cơ, khiến động cơ phải dừng hoạt động. Vậy những nguyên nhân hư hỏng của piston động cơ là gì?
1. Đầu Piston:
a.
Nguyên nhân hư hỏng:
- Hệ thống làm mát, bôi trơn kém.
- Sử dụng sai vòng đệm trên miếng đệm lót (ống lót xylanh ướt) và khe hở giữa Piston và thành xylanh không làm kín đúng chuẩn, khiến dầu lọt xuống.
- Lắp đặt quả Piston không đúng cách.
- Buồng đốt quá nóng.
- Vòi phun bị rò rỉ, nhỏ giọt sau khi phun nhiên liệu.
- Kim phun bị nghẹt do thân kim phun bị cong.
- Thời điểm phun không chính xác.
b.
Nguyên nhân hư hỏng:
- Piston và Xéc măng được lắp đặt không chính xác.
- Lượng nhiên liệu phun vào quá nhiều, tràn, cháy không hết.
- Độ mòn dọc trục của rãnh xéc măng và xéc măng quá lớn.
- Do lực quán tính và lực ly tâm quá lớn (có thể do thiết kế sai hoặc độ chế Piston), tác động lên Piston khiến cho áp suất chênh lệch và đẩy vòng xéc măng lên mặt trên của rãnh với áp lực mạnh hơn bình thường.
- Nhiên liệu không phù hợp, có chỉ số octan quá thấp.
- Có lẫn nhiên liệu dầu trong động cơ xăng, giảm chỉ số octan của nhiên liệu, không những bể từng mảng mà còn gây thủng đầu Piston.
- Nhiệt độ động cơ hoặc nhiệt độ khí nạp quá cao, gây quá nhiệt.
- Xupap xả đóng không kín, rò rỉ.
c. Đầu Piston và thân Piston bị xước, mài mòn đường kính do các hạt bụi bẩn:
Nguyên nhân hư hỏng:
- Có nhiều bụi bẩn lọt vào do bộ lọc dầu không hoạt động tốt.
- Nhiên liệu phun không sạch.
- Cặn carbon lọt xuống.
2. Đỉnh Piston:
a. Đỉnh piston bị rạn nứt:
Nguyên nhân hư hỏng:
- Vòi phun bị lỗi hoặc phun không chính xác..
- Lượng nhiên liệu được phun không chính xác, thời điểm phun không đúng.
- Thiếu dầu bôi trơn, làm mát Piston.
- Lắp đặt Piston với hình dạng đỉnh không chính xác, không phù hợp.
- Nén không đủ áp lực.
- Ảnh hưởng bởi việc cải thiện hiệu suất động cơ bằng Chip Tunning.
b. Đỉnh piston bị vỡ mảng lớn bởi các lực tác động bên trong buồng cháy:
Nguyên nhân hư hỏng:
- Do lắp đặt Piston sai cách khiến đỉnh piston lồi ra quá nhiều.
- Vòng đệm đầu Xylanh lắp không chính xác.
- Đọng cặn carbon trên đỉnh Piston quá nhiều.
- Khe hở giữa Đỉnh piston và Xupap quá ít.
- Thời gian đóng mở Xupap không chính xác hoặc do dây đai cam bị trượt, gặp vấn đề.
- Bề lõm mặt tiếp xúc với đỉnh Piston của Xupap quá ngắn.
c. Đỉnh Piston bị cháy rỗ, nóng chảy, bám muội than:
Nguyên nhân hư hỏng:
- Kim phun gặp lỗi (cứng, kẹt, rò rỉ,…).
- Lượng nhiên liệu được phun không chính xác, không đúng thời điểm.
- Piston nén không đủ áp suất.
- Đánh lửa trễ.
- Van giảm áp bị lỗi trong bơm nhiên liệu.
- Khiếm khuyết do thiết kế hoặc do tự tác động vào (Combustion Chamber, Piston,…).
- Thời gian mở xupap không chính xác.
3. Thân Piston:
a. Thân Piston và đầu Piston mòn không đối xứng (mòn xéo):
Nguyên nhân hư hỏng:
- Thanh truyền bị uốn cong, xoắn.
- Chốt piston bị lệch.
- Lòng xylanh không thẳng (do thiết kế, quá trình làm việc, độ chế,…).
- Khe hở ổ trục thanh truyền quá lớn.
b. Thân Piston bị bào mòn mỏng 45 độ:
Nguyên nhân hư hỏng:
- Bôi trơn các chi tiết (Piston thanh truyền, ổ trục,…) không đủ khi khởi động động cơ.
- Lắp đặt thanh truyền không chính xác.
- Chốt Piston lắp đặt sai.
c. Xéc măng dầu bị mài mòn, thân piston bị mòn hình oval, mòn xuyên tâm:
Nguyên nhân hư hỏng:
- Áp suất nén không đủ.
- Piston lắp đặt không chính xác, bị dư so với tiêu chuẩn.
- Dư nhiên liệu vào buồng đốt hoặc chất lượng nhiên liệu kém.
- Quá trình hình thành hỗn hợp nhiên liệu phun vào kém.
- Thiếu dầu bôi trơn hoặc hệ thống bôi trơn làm mát gặp vấn đề (có cặn bẩn, bọt khí,…).
- Ống lót xylanh có đóng cặn bẩn, gây quá nhiệt, phá hủy màng bôi trơn.
- Đánh lửa sai thời điểm.
- Chất phụ gia làm mát dầu động cơ chất lượng kém.
- Bộ tăng áp bị lỗi, gặp vấn đề.
- Đầu kim phun bị lỗi, rò rỉ.
- Bộ lọc khí bị tắc.
4. Ống xylanh:
a. Thủng ống lót xy lanh, ăn mòn hóa học:
Nguyên nhân hư hỏng:
- Sử dụng chất làm mát không phù hợp, nước làm mát quá ít, thiếu chất chống đông trong nước làm mát,…
- Nhiệt độ hoạt động quá cao trong thời gian dài.
- Phớt làm kín ống xylanh hở, mòn,…
- Do mạt kim loại có lẫn trong dầu bôi trơn hoặc xéc măng bị gẫy.
b. Thành xylanh trong xước, lõm, mài mòn ngang hoặc dọc:
Nguyên nhân hư hỏng:
- Nhiên liệu phun, tràn vào buồng đốt quá nhiều.
- Thường xuyên chạy không tải hoặc chạy quãng ngắn.
- Với hệ thống có turbo, hệ thống luân hồi khí thải EGR gặp vấn đề nên lượng nito oxit từ khí thải còn nhiều nên khi tái lưu thông khí thải trở lại buồng đốt gây ra hiện tượng trên.
- Mài mòn theo chiều ngang: Phần lực ngang tác dụng đẩy xécmăng và xylanh miết vào thành xylanh gây nên hiện tượng mòn méo.
- Mài mòn theo chiều dọc: Vùng xéc măng khí trên cùng có áp suất và nhiệt độ cao, độ nhớt của dầu bôi trơn bị phá hủy sinh ra ma sát khô hoặc nữa ướt giữa xylanh, xécmăng và piston vì vậy vùng đó bị mòn nhiều nhất tạo nên độ côn.
- Ngoài ra, do tiếp xúc với sản vật cháy, do piston bị kẹt trong xylanh, do chốt piston thúc vào hoặc tháo lắp không đúng kỹ thuật hoặc nhiệt độ thay đổi đột ngột.