Tìm hiểu về mã kim phun trên ô tô
Nhiều kỹ thuật viên sửa chữa điện ô tô hiện nay vẫn còn thắc mắc Mã kim phun trên ô tô là gì, tại sao mỗi lần tháo hoặc thay thế kim phun cần phải nhập mã kim phun. Và mã kim phun có ý nghĩa thế nào đối với việc vận hành của kim phun.
Không nhập mã kim phun được không? Khi nào nhập cần nhập mã kim? Có thể lắp lẫn các kim trên động cơ cho nhau được không? Động cơ nào thì cần nhập mã kim? Động cơ xăng có cần nhập mã kim không?
1. Khái niệm mã kim phun – Tại sao phải nhập mã kim phun?
Như chúng ta đã biết, kim phun trên động cơ phun dầu điện tử được sản xuất ra với độ chính xác cơ khí rất cao, dung sai cho phép rất nhỏ. Tuy nhiên cho dù công nghệ gia công hiện đại đến mấy thì cũng phải có dung sai.
Do đó mỗi kim phun trước khi được đưa đi phân phối bắt buộc phải qua một khâu test thử kim. Qua lần test thử này sẽ được cấp cho một mã code biểu thị cho mức độ sai số của kim.
Mã này sau đó sẽ được cập nhật vào trong file chương trình điều khiển (As built) của ECU. Vì thế để cho ECU nhận biết được cây kim số 1 hiện đang có sai số là bao nhiêu để ta bù hoặc trừ lại vào trong thời gian nhấc kim thì phải có một quá trình học mã kim phun (nhập mã kim phun), khi đó ECU sẽ nhận diện được kim số 1 để điều chỉnh lượng phun chính xác .
Hiểu đơn giản là để cho cả hai: ECU và kim phun nhận diện được nhau. Và mục đích cuối cùng của quá trình là để tối ưu công suất vận hành dưới mọi điều kiện hoạt động và mục đích sâu xa nhất mà ai cũng biết đó là để giảm lượng khí thải độc hại và bảo vệ môi trường.
2. Lúc nào thì nhập mã kim phun?
Khi thay thế kim phun người thợ cần lưu ý phải ghi lại mã kim (thường được khắc trên thân kim) của từng máy sau đó dùng thiết bị để nhập mã kim. Anh em có thể chỉ nhập mã kim mình thay thôi, các kim còn lại có thể không cần nhập.
Ngoài ra, trường hợp phải nhập mã kim nữa là khi thay thế hộp ECU động cơ (hoặc hộp EDU đối với trên dòng xe Toyota), phải nhập lại tất cả mã của các kim để ECU hiểu được và hiệu chỉnh đúng lượng phun nhiên liệu.
3. Có nhất thiết phải nhập mã kim phun?
Khi thay hộp ECU mới thì chúng ta bắt buộc phải nhập mã kim phun, nếu không nhập mã kim phun sẽ báo lỗi kèm theo đèn check trên taplo ngay. Tùy mỗi hãng xe sẽ có mã lỗi khác nhau báo là chưa học mã kim phun.
Chẳng hạn trên dòng xe Toyota động cơ dầu sẽ báo lỗi P1601 – Injector Correction Circuit Malfunction. Còn dòng xe Hyundai, Kia sẽ báo lỗi P1670 – Invalid Injector IQA/C2I.
Một số trường hợp mới thay kim, ECU sẽ không biết đã thay kim cho nên sẽ không báo lỗi, tuy nhiên thông qua trạng thái vận hành của động cơ chúng ta có thể biết được nguyên nhân do chưa nhập mã kim.
Một số biểu hiện của việc chưa nhập mã kim như: động cơ nổ không đều, không êm, ra nhiều khói, một số trường hợp nặng có thể dẫn tới run giật. Đã có trường hợp ở một số động cơ đời mới nếu không nhập mã kim còn có thể dẫn tới không cho nổ máy.
4. Có thể lắp lộn kim phun đã nhập mã cho nhau được không?
Nếu lắp một cây kim có sai số cần giảm lượng phun vào máy mà trước đó ECU đang hiểu là cần phải tăng lượng phun của kim ở máy đó lên thì kết quả sẽ là: máy đó lúc nào phun nhiều nhiên liệu hơn các máy còn lại, dẫn tới máy nổ không đều. Điều đó có nghĩa là tuyệt đối không được lắp lẫn kim phun của các máy lại với nhau.
Vì vậy khi tháo kim phun để kiểm tra phải hết sức lưu ý đánh dấu lại kim phun của từng máy để tránh trường hợp quên rồi dẫn tới lắp không đúng. Nếu lỡ quên vị trí các kim phun, bắt buộc phải nhập lại mã kim phun mặc dù chẳng thay cây kim nào.
5. Động cơ nào thì cần nhập mã kim?
Ở mục 1, chúng ta đã hiểu những động cơ có áp suất phun nhiên liệu cao (phun dầu điện tử) hoặc kim phun được gia công đòi hỏi độ chính xác cơ khí cao thì cần phải nhập mã kim phun.
Động cơ phun dầu điện tử (common rail) có áp suất phun nhiên liệu từ 200 bar – 2000 bar (200 kg/cm2 – 2000 kg/cm2) và động cơ phun xăng trực tiếp có áp suất phun nhiên liệu từ 35 bar.
Đối với những động cơ bình thường thì có thể không cần nhập mã kim vì áp suất phun nhiên liệu không cao nhưng đối với động cơ trên có áp suất nhiên liệu rất cao như hai động cơ trên thì chỉ một sai khác rất ít về dung sai thôi cũng đủ gây ra sai lệch lượng phun rất lớn cho nên cần phải nhập mã kim phun.
6. Động cơ xăng có cần nhập mã kim không?
Đối với động cơ phun xăng thông thường, nếu áp suất xăng chỉ dao động trong khoảng từ 3 bar – 4.5 bar (3kg/cm2 – 4.5 kg/cm2). Áp suất nhiên liệu này rất nhỏ thì không cần phải nhập mã kim phun.
7. Vị trí của mã kim phun và chúng có bao nhiêu ký tự?
Mỗi loại động cơ khác nhau và mỗi loại kim phun khác nhau sẽ có số ký tự của mã kim và vị trí của mã kim phun khác nhau. Để xác định mã rất đơn giản chỉ cần tìm dãy ký tự từ 6 đến 30 ký tự thường được khắc trên thân kim hoặc trên đầu kim, đó chính là mã kim phun, hoặc có thể quét mã QR cũng sẽ tìm ra mã kim phun. Sau đây là một số loại kim phun phổ biến mà mình đã tổng hợp được.
