Bạn có thể biết rằng một chiếc xe có thể cung cấp các chế độ hoặc hệ thống truyền động khác nhau như 4WD, 2WD, AWD, FWD và RWD. Khi nào nên sử dụng chế độ 4WD hoặc điều gì xảy ra nếu bạn vô tình chuyển từ 2WD sang 4WD trên đường cao tốc.
Câu trả lời cho bạn là: Chế độ lái xe 4WD (4 wheel drive) không được khuyến nghị trên những con đường bằng phẳng, trơn tru, khô ráo. Tuy nhiên, chế độ lái này cũng có ưu việt của riêng mình.
Để thực sự trả lời câu hỏi này, cũng như vấn đề lớn hơn khi nào nên sử dụng và khi nào không sử dụng 4WD, chúng ta cần có hiểu biết cơ bản về cách hoạt động của 4WD khác với các chế độ AWD, FWD và RWD như thế nào.
Chế độ lái 4WD lý tưởng khi off-roading. (Ảnh: Amin Berenjkar)
Bài viết dưới đây sẽ phân tích đặc điểm cơ bản nhất của các hệ truyền động và cách bố trí của chúng. Điều này giúp bạn hiểu rõ khi nào và trong hoàn cảnh nào thì sử dụng chế độ 4WD.
Bố trí động cơ và truyền động khác nhau
Mỗi hệ thống đều có những ưu và nhược điểm riêng, do đó được sử dụng trong một số tình huống lái xe nhất định để đảm bảo an toàn và dễ dàng trong việc điều khiển phương tiện. Chẳng hạn, các hệ thống này sẽ ảnh hưởng lớn đến mức tiêu hao nhiên liệu và cách xe ô tô hoạt động trên những kiểu đường khác nhau.
4WD – Hệ dẫn động 4 bánh
Hệ dẫn động 4 bánh (4WD) và hệ dẫn động tất cả các bánh (AWD) là những đặc điểm chung của những chiếc crossover và SUV hiện đại. Hai thuật ngữ xe hơi được sử dụng thay thế cho nhau. Trên thực tế, chúng khác nhau đáng kể, ngoại trừ điểm tương đồng chung là cả bốn bánh xe đều nhận được sức mạnh từ động cơ.
Hệ dẫn động bốn bánh phổ biến trong các xe tải và SUV như Jeep Wrangler và Toyota Land Cruiser, những chiếc xe hạng nặng có khả năng chinh phục những nơi có địa hình xấu, ghồ ghề mà cần nhiều sức kéo.
Toyota Land Cruiser- xe sử dụng hệ dẫn động 4 bánh phổ biến.
Hầu hết các hệ thống 4WD là hệ thống bán thời gian có thể được sử dụng khi cần thiết và sau đó bị vô hiệu hóa, đưa xe vào ổ đĩa hai bánh.
Trong hệ thống 4WD, mỗi bánh xe sẽ quay với tốc độ không đổi như tất cả các bánh khác. Điều này sẽ đảm bảo tốt hơn cho sự ổn định và lực kéo của xe trên bề mặt đất trơn, khó khăn và không bằng phẳng.
Ngược lại, sử dụng 4WD trên đường thông thường là không lý tưởng. Chẳng hạn, khi xe 4WD quay đầu, bánh xe bên ngoài có nhiều mặt tiếp xúc hơn do vậy dễ xảy ra hiện tượng nhảy bánh hoặc gây ra tiếng ồn.
Khi nào nên sử dụng 4WD
- Đường địa hình.
- Nếu địa hình ẩm ướt hoặc trơn trượt.
- Khi kéo hoặc khi lên, xuống dốc.
- Trong điều kiện mưa hoặc tuyết.
Không sử dụng 4WD
Trên những con đường bằng phẳng, trơn tru, khô ráo không được khuyến khích, vì nó sẽ làm hỏng hệ thống truyền lực của bạn. Ngoài ra, hãy nhớ rằng ổ đĩa bốn bánh cung cấp nhiều mô-men xoắn hơn và tham gia vào tất cả các lốp xe để di chuyển. Luôn luôn di chuyển ở tốc độ cho phép để dừng lại an toàn.
Mặc dù về mặt kỹ thuật lái xe ở chế độ 4WD trên đường cao tốc là có thể, nhưng nó chỉ tương đối an toàn trong một số điều kiện nhất định.
Lưu ý quan trọng
Chế độ lái 4WD không giúp phanh tốt hơn hoặc giúp ổn định hơn khi rẽ. Vì vậy, hãy chậm lại khi bạn quay đầu và phanh sớm hơn.
Khi sử dụng chế độ lái 4WD, đồng nghĩa việc bạn cho phép nhiều bánh răng tham gia quá trình truyền động và lúc này cả 4 bánh xe sẽ cùng quay tròn đều. Điều này sẽ gây ngốn nhiều nhiên liệu hơn 2WD, làm tiêu hao nhiên liệu của bạn. Nếu bạn không cần 4WD, hãy tắt nó đi vì nó sẽ tiết kiệm xăng hơn cho bạn.
Ngoài ra, việc tham gia chế độ 4WD trong những trường hợp không cần thiết sẽ gây áp lực lên vỏ vi sai và bánh răng. Do vậy chỉ trong những trường hợp cần thiết như điều kiện thời tiết xấu thì bạn mới nên dùng, nếu không chi phí sửa chữa sẽ rất tốn kém.
Cài đặt khác nhau của 4WD
1. Bốn cao (4H)
Trong 4WD tầm cao, bạn có thể di chuyển ở mọi tốc độ bình thường. Nói một cách đơn giản, 4H được sử dụng để lái xe ở tốc độ bình thường khi bạn cần thêm lực kéo.
Tham gia vào thiết lập này khi bạn đang ở trên đường cao tốc và những con đường băng giá, ẩm ướt, tuyết. Nó cũng tốt khi dùng đường trơn, đường sỏi, cát hoặc bùn.
Chế độ 4H 4WD sử dụng lý tưởng trên đường lầy lội.
2. Bốn thấp (4L)
Cài đặt 4WD tầm thấp dành (4L-4WD) cho những đoạn đường xấu như: cát sâu, tuyết, bùn, băng qua nước, leo núi hoặc lên, xuống dốc..
Khi bạn sử dụng 4L – 4WD, hãy giữ tốc độ của bạn ở mức thấp, dưới 60 km / giờ, vì nó sẽ giúp bạn tăng độ bám. Được thiết kế cho lực kéo tối đa và công suất tối đa, các bánh xe sẽ quay chậm hơn trong 4L so với 4H.
3. Khi nào sử dụng 4H, 4L
Khi nào nên sử dụng 4H hoặc 4L dễ gây ra sự nhầm lẫn nhất cho chủ sở hữu xe 4WD, vì vậy đây là một số quy tắc.
Khi nào nên sử dụng 4L:
- Khi bạn cần thêm mô-men xoắn (sức mạnh) để kéo mạnh ở tốc độ chậm.
- Khi bạn leo lên các bậc dốc ở tốc độ chậm và cần thêm năng lượng.
- Khi bạn đang đi xuống đồi dốc với tải trọng lớn – bánh răng thấp cung cấp hỗ trợ phanh động cơ.
- Đừng sử dụng 4LO để không bị kẹt trong bùn và tuyết. Các mô-men xoắn thêm sẽ làm cho lốp xe quay.
Khi nào sử dụng 4H:
- Khi bạn đang ở trên bề mặt trơn trượt và lái xe ở tốc độ đường phố hoặc đường cao tốc.
- Khi bạn bị mắc kẹt trong tuyết, bùn hoặc băng.
Kết luận: Ở phần 1 chúng ta sẽ biết được chức năng của chế độ lái 4WD và sự khác nhau của chế độ lái này so với các chế độ lái còn lại. Theo những người có kinh nghiệm chăm sóc và bảo dưỡng ô tô, mỗi chế độ lái có ưu nhược điểm riêng, tài xế phải thuộc các chức năng này và vận dụng trong từng tình huống cụ thể.
